Właśnie rozpoczynają się prace nowego projektu badawczego na terenie Bliskiego Wschodu. Archeolodzy i studenci archeologii z Uniwersytetu Jagiellońskiego będą prowadzić prace poszukiwawcze na terenie południowej Jordanii. Projektem kierują dr Piotr Kołodziejczyk i dr Wojciech Machowski z Instytutu Archeologii UJ. We współpracy z jordańskim Departamentem Starożytności wytypowano teren położony w okolicach miejscowości At-Tafila, na którym archeolodzy spodziewają się odnaleźć ślady obecności człowieka od epoki kamienia do czasów rzymskich. Nieopodal znajdują się ważne stanowiska archeologiczne, takie jak stolica Edomitów - Bosra (obecnie miejscowość Buseira) czy skalne refugium Sela, interpretowane często jako ważne miejsce kultowe i arena wielkiej bitwy pomiędzy Izraelitami i Edomitami. W okolicy znajduje się także słynna Wadi Feynan - dolina kopalni miedzi, która odegrała kluczową rolę w przetwórstwie tego surowca i jego eksporcie na tereny rodzącego się we wczesnej epoce brązu państwa faraonów.

Krakowskich archeologów szczególnie interesować będą znaleziska z epoki brązu, które mogą pomóc w odpowiedzi na wiele pytań związanych z obecnością człowieka na terenie Edomu w tym okresie. Drugim ważnym problemem badawczym jest rola tego mikroregionu w okresie nabatejskim i rzymskim oraz jego powiązania ze szlakami handlowymi i innymi ważnymi ośrodkami północnej części Płaskowyżu Edom.

Nadrzędny i długofalowy temat badawczy uniwersyteckich archeologów stanowić będą przede wszystkim przebieg traktów komunikacyjnych na terenie południowej Jordanii i rola warunków środowiskowych w rozwoju i przemianach ludzkiej aktywności na tym terenie. Tegoroczny projekt otwiera bowiem jednocześnie cykl, zintegrowanych tematycznie i metodologicznie, prac terenowych i analitycznych poświęconych roli krajobrazu w archeologii. Projekt LAS - Landscape Archaeology Surveys - ma pomóc w zrozumieniu procesów zmian kulturowych i osadzeniu ich w kontekście przyrodniczym i krajobrazowym. W kolejnych latach będą brali w nim udział nie tylko archeolodzy, ale także inni badacze zajmujący się w swojej pracy zagadnieniami związanymi z krajobrazem i jego przemianami.

Tegoroczne badania są prowadzone w bardzo trudnych, górskich warunkach. Niektóre rejony wytypowanego obszaru są niemal niedostępne lub będą wymagały w przyszłości wykorzystania technik wspinaczkowych, a nawet użycia w procesie dokumentacji dronów. Rozległa, górska dolina (Wadi) rozpoczyna się na Płaskowyżu Edom w okolicach miejscowości At-Tafila i schodzi aż do Wadi al-Araba, która rozciąga się pomiędzy Morzem Martwym a Zatoką Akaba. Krakowscy badacze zadokumentują w tym roku wszystkie znalezione stanowiska i zabytki archeologiczne w północno-wschodnim fragmencie terenu objętego koncesją, a także opracują plan działania na kolejne sezony. Powstanie w ten sposób baza danych przestrzennych dostępnych do dalszej obróbki w systemie GIS (Geographic Information System).

Działalność Instytutu Archeologii UJ na terenie Jordanii stanowi pierwszy, samodzielny polski projekt badawczy na tym terenie. Jego realizacja jest możliwa dzięki ogromnemu wsparciu udzielonemu krakowskiej ekipie przez włoskich archeologów z Uniwersytetu we Florencji, pracujących od lat na obszarze południowej Jordanii pod kierunkiem prof. Guido Vanniniego. Choć obie misje badawcze działają niezależnie, to łączy je bardzo życzliwa współpraca. Badacze z UJ mają m.in. możliwość korzystania ze znakomicie przygotowanej do pracy bazy włoskiej ekipy zlokalizowanej w Wadi Musa.