Skip to main content

Web Content Display Web Content Display

Wiadomości

Breadcrumb Breadcrumb

Web Content Display Web Content Display

Rocznica urodzin autora pierwszych polskich słowników medycznych

Rocznica urodzin autora pierwszych polskich słowników medycznych

23 listopada przypada 210. rocznica urodzin, a 25 listopada 140. rocznica śmierci Fryderyka Kazimierza Skobla - gorącego patrioty, znawcy i miłośnika języka polskiego, profesora Wydziału Lekarskiego UJ.

Urodził się w 1806 roku w Warszawie jako syn Daniela, kupca sukiennego oraz Julianny z Korniów (Kornów). Wykształcenie na poziomie średnim uzyskał w gimnazjum we Lwowie i tam rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym, jako istniejący wówczas wymóg odbycia tzw. filozoficznego studium wstępnego. Następnie przeniósł sie do Wiednia, na Wydział Lekarski i po wysłuchaniu jednego roku (1825/26) immatrykulował się w UJ. Studiował w latach 1826/27-1829/30. 12 stycznia 1831 r. uzyskał stopień doktora medycyny i chirurgii.

W 1831 r. brał udział w powstaniu listopadowym jako lekarz batalionowy w randze kapitana w artylerii pieszej Wojska Polskiego. Po upadku powstania przekroczył granicę pruską i został internowany w okolicach Elbląga.

W latach 1832-1833 był lekarzem domowym Pawła Cieszkowskiego w majątku Stawiska w powiecie węgrowskim. W wyniku ogłoszonego konkursu, do którego przystąpił, reskryptem z 28 października 1834 r. został zastępcą profesora (suplentem) patologii i terapii ogólnej oraz materii medycznej na Wydziale Lekarskim UJ. Z kronikarskiego obowiązku należy dodać, iż konkurs ten nie polegał li tylko na przedstawieniu podania i dorobku naukowego. Procedura wyłonienia kandydata na profesora bardziej przypominała dzisiejszy egzamin maturalny, a nawet więcej - była kompilacją dawnej matury i egzaminów wstępnych. I tak, dla przykładu, osoba aspirująca do powołania na katedrę musiała napisać, pod nadzorem komisji, pracę, która była wysyłana do oceny do zewnętrznego uniwersytetu. 10 kwietnia 1835 r. z nominacji Senatu Rządzącego Wolnego Miasta Krakowa Fryderyk Skobel objął jako profesor zwyczajna katedrę patologii i terapii ogólnej oraz farmakodynamiki. Mimo pewnych zmian w nazewnictwie, katedrę tę piastował do swojej śmierci. W 1846 r. podczas powstania krakowskiego służył jako lekarz dywizyjny narodowej siły zbrojnej. Pełnił szereg funkcji na Wydziale Lekarskim i w Uniwersytecie Jagiellońskim. Był m.in. dziekanem w latach akademickich 1843/44-1844/45, 1850/51-1851/52, 1862/63, 1871/72 oraz w roku 1869/70 rektorem, a jako wirylista zasiadał w Sejmie Krajowym we Lwowie.


Fryderyk Skobel wraz z Józefem Majerem rozpoczął prace nad uporządkowaniem polskiego słownictwa medycznego. Wydał kilka słowników, w tym jako współautor „Uwagi nad niektórymi wyrazami lekarskimi”, oraz trzytomowe dzieło: „O skażeniu języka polskiego w dziennikach i w mowie potocznej, osobliwie w Galicji”. Jako członek Akademii Umiejętności przewodniczył jej Komisji Językowej. Aktywnie zaangażował się w przywrócenie języka polskiego jako wykładowego w UJ. Był prekursorem stosowania w Polsce mikroskopu w badaniach farmakognostycznych. Zajmował się balneologią i zastosowaniem wód leczniczych w chorobach wewnętrznych. Przyczynił się do rozwoju uzdrowiska w Żegiestowie, a wraz z Józefem Majerem i Józefem Dietlem założył Komisję Balneologiczną. Zajmował się również historią nauki opracowując biogramy m.in. Fryderyka Hechla oraz Floriana Sawiczewskiego.

Był członkiem szeregu towarzystw naukowych, m.in. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, Akademii Umiejętności w Krakowie, Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, Towarzystwa Naukowego Wileńskiego, Towarzystwa Fizyczno-Lekarskiego w Królewcu, Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Fryderyk Skobel zmarł 25 listopada 1876 r. w Krakowie. W opinii mu współczesnych był „[…] człowiekiem prawym i cichym, unikającym towarzystwa, oddanym nauce molem książkowym”. Przez jego zamiłowania do języka polskiego nazywany „bocianem lingwistycznym”.

 

Recommended
Kraków miastem nauki i sztuki

Kraków miastem nauki i sztuki

Ruszył koordynowany przez UJ projekt IMPULSE z rekordowym dofinansowaniem

Ruszył koordynowany przez UJ projekt IMPULSE z rekordowym dofinansowaniem

Dr Andrzej Kurkiewicz w Radzie ds. innowacji w szkolnictwie wyższym

Dr Andrzej Kurkiewicz w Radzie ds. innowacji w szkolnictwie wyższym

Stanowisko Kolegium Rektorskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego  w sprawie działań wojennych w Strefie Gazy

Stanowisko Kolegium Rektorskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w sprawie działań wojennych w Strefie Gazy