W krakowskiej siedzibie Narodowego Banku Polskiego odbyła się gala wręczenia nagród Grossi Cracovienses. Instytut Archeologii UJ, uhonorowany w kategorii edukacja, doceniony został za utrwalanie, popularyzację i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego wśród społeczeństwa. Wręczenie nagród odbyło się w przestrzeniach Krakowskiego Salonu Ekonomicznego NBP przy ulicy Basztowej.
Nagroda nawiązuje do dziedzictwa polskiego pieniądza - czasów panowania Kazimierza Wielkiego i jego reformy monetarnej, której efektem były grosze krakowskie (grossi cracovienses). Stanowi prestiżowe wyróżnienie NBP dla wszystkich tych, którzy swoją postawą i zaangażowaniem budują potencjał kulturowy i gospodarczy Polonii Minor.
W uzasadnieniu przyznania narody dla jednostki Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreślono, że Krakowski Salon Ekonomiczny NBP na bieżąco współpracuje z uczelnią w zakresie organizacji wykładów otwartych, które prowadzą pracownicy naukowi Instytutu Archeologii UJ, wygłaszając prelekcje na temat historii pieniądza i gospodarki od czasów najdawniejszych (prehistoria) do okresu pierwszych Piastów w oparciu o najnowsze badania archeologiczne. Przypomniane zostało także, że Uniwersytet Jagielloński był w maju 2023 r. organizatorem Światowego Kongresu Kopernikańskiego, którego jednym z tematów przewodnich stało się dziedzictwo ekonomiczne Mikołaja Kopernika.
Nagrodę z rąk dyrektor krakowskiego Oddziału NBP Katarzyny Basiak-Gały odebrali rektor UJ prof. Jacek Popiel i dyrektor Instytutu Archeologii UJ prof. Paweł Valde-Nowak.
- Jest to dla nas szczególne wyróżnienie, ponieważ w obchodzonym Roku Mikołaja Kopernika staraliśmy się przywołać jego zasługi jako naukowca, który oprócz wielu innych zasług, wniósł także wkład w rozwój polityki monetarnej. Jesteśmy z tego dumni, jako uczelnia, która przez kilka lat kształciła tego znakomitego człowieka – mówił prof. Jacek Popiel.
Statuetka Grossi Cracovienses przyjęła kształt wieńca wawrzynu. To bezpośrednie zapożyczenie dekoracyjnego motywu architektonicznego z bramy wejściowej do krakowskiej siedziby banku od ulicy Basztowej. Jest to płaskorzeźba przedstawiająca wieniec ze splecionych liści wawrzynu, przepasany złotą wstęgą. Wawrzyn, inaczej laur, w formie wieńca był stosowany jako motyw zdobniczy w sztuce i architekturze już od czasów starożytnych. Będąc nagrodą zwycięstwa interpretowany jest jako symbol sukcesu. Nazwa nagrody nawiązuje do Kazimierza Wielkiego i jego niezwykle istotnej reformy systemu polskiego mennictwa. Grossus po łacinie znaczy gruby. Na monecie, w dwóch otokach widnieje napis: Kazmirvs Primvs / Dei Gracia Rex Polonie. Na stronie odwrotnej widnieje Orzeł Biały w koronie. Otacza go napis: Grossi Cracovienses. Określono emitenta – Kazimierz Pierwszy z Bożej łaski król Polski oraz nominał – grosze krakowskie. Zwraca uwagę liczba mnoga, nie chodzi bowiem o konkretną monetę, ale o przynależność do krakowskiego systemu pieniężnego. Kazimierz Wielki słynął z tego, że podążał za maksymą "jeden władca, jedno królestwo, jedna moneta", dlatego priorytetem jego polityki była reforma monetarna, która miała zjednoczyć państwo.
