Dr Emil Sowiński z Uniwersytetu Łódzkiego (UŁ) odebrał w czwartek 26 października Nagrodę im. prof. Alicji Helman za najlepszą pracę doktorską z zakresu filmoznawstwa obronioną w 2022 roku. Celem zwycięskiej rozprawy była charakterystyka działalności Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego w latach 1981-2005. O wyborze laureata decydowała kapituła, której przewodniczy rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jacek Popiel.
Regulamin Nagrody im. prof. Alicji Helman nie określa dyscypliny, w której został nadany stopień naukowy, ponieważ prace doktorskie z zakresu filmoznawstwa powstają w ramach różnych dyscyplin, reprezentujących dziedziny nauk humanistycznych i społecznych. Kapituła dokonuje selekcji zgłoszonych nominacji, akceptując te, które spełniają warunki formalne wskazane w regulaminie, a następnie dokonuje wyboru jednego laureata. Patronką nagrody jest nestorka polskiego filmoznawstwa, która przez kilkadziesiąt lat była związana z Uniwersytetem Jagiellońskim.
Wyróżnienie zostało przyznane po raz drugi w historii w oparciu o werdykt kapituły składającej się z przedstawicieli czołowych uczelni w kraju - Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Uniwersytetu Łódzkiego.
Zwycięska rozprawa dr. Emila Sowińskiego pt. "Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego w latach 1981-2005 - polityka programowa i kultura produkcji na tle przemian instytucjonalnych polskiej kinematografii" została napisana pod kierunkiem dr. hab. Konrada Klejsy. Celem rozprawy jest charakterystyka działalności Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego, biorąca pod uwagę działania twórcze oraz warunkujące je konteksty społeczno-polityczne. Autor podjął się zadania przeanalizowania polityki programowej i działalności tej producenckiej pracowni na tle przemian instytucjonalnych polskiej kinematografii. Przedmiotem analizy był zatem proces, który odbywa się w instytucjonalnych ramach rozpiętych pomiędzy zarządczą kontrolą i swobodą twórczą.
- Ta nagroda jest dla mnie szczególnie ważna ze względu na jej patronkę, której prace stanowią fundament mojej wiedzy filmowej. Właściwie od pierwszych zajęć czytaliśmy jej artykuły i tłumaczenia. Sporo też dyskutowaliśmy o tych tekstach. Najważniejszą rzeczą, którą sobie wówczas uświadomiłem, było takie przekonanie, że badania filmoznawcze powinny również czerpać z innych dyscyplin, co według profesor Helman było nie tylko inspirujące, ale także rozwijające. To przekonanie leżało u genezy mojej pracy doktorskiej. Ta nagroda jest indywidulna, ale jednocześnie jest wielkim osiągnięciem łódzkiego ośrodka filmoznawczego - mówi dr Emil Sowiński.
Dr Emil Sowiński jest absolwentem Uniwersytetu Łódzkiego i Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej Filmowej i Telewizyjnej. Adiunkt w Katedrze Mediów i Filmów Audiowizualnych UŁ. Do jego zainteresowań należą badania kultury produkcji, instytucjonalne uwarunkowania polskiej kinematografii, historia polskiej kultury filmowej po 1945 roku, studia nad festiwalami, polski film dokumentalny, polski film dla dzieci i młodzieży oraz cenzura filmowa. Współautor książki "Elementarz Wytwórni Filmów Oświatowych" oraz autor kilkudziesięciu artykułów i rozdziałów w monografiach.
