Po długich staraniach Polska stała się pełnoprawnym członkiem CERIC-ERIC: konsorcjum skupiającego wyspecjalizowane laboratoria z czołowych ośrodków badawczych z Europy Środkowej. W tym elitarnym gronie nasz kraj będzie reprezentować znajdujące się w Krakowie Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS.
Konsorcjum CERIC działa pod auspicjami Komisji Europejskiej. Pełnoprawnymi członkami organizacji były dotychczas Austria, Czechy, Włochy, Rumunia, Serbia i Słowenia. Status obserwatorów posiadają Chorwacja i Węgry. Każdy kraj członkowski udostępnia na potrzeby konsorcjum jedno urządzenie badawcze. Musi to być infrastruktura, w której przeprowadza się badania technikami wykorzystującymi fotony, elektrony, neutrony lub jony, czyli służąca takim dziedzinom nauki jak inżynieria materiałowa czy nanotechnologia. Wszystkie wytypowane laboratoria i ośrodki badawcze są sprawdzane i oceniane przez międzynarodowy, niezależny zespół ekspertów. Naukowcy mogą korzystać z infrastruktury CERIC-ERIC bezpłatnie. Wnioski o przydzielenie czasu badawczego składane są w jednym miejscu, a ich selekcja odbywa się na zasadach konkursowych.
Starania Polski o uzyskanie statusu pełnoprawnego członka CERIC-ERIC trwały kilka lat. Formalny wniosek o przyjęcie do konsorcjum Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wystosowało w styczniu br. Członkostwo Polski stało się faktem po zaaprobowaniu 29 lutego aplikacji przez Zgromadzenie Ogólne CERIC-ERIC. Decyzją polskiego rządu w elitarnym gronie urządzeń badawczych znalazł się synchrotron uruchamiany w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS.
- To przełomowe wydarzenie dla wybudowanego niedawno ośrodka badań. Dzięki finansowemu wsparciu rządu, wynikającemu z członkostwa Polski w CERIC-ERIC, polski synchrotron będzie miał zapewnione finansowanie kosztów funkcjonowania. Misją SOLARIS jest umożliwienie grupom badawczym dostępu do źródła promieniowania synchrotronowego wyposażonego w najbardziej zaawansowaną infrastrukturę pomiarową i prowadzenia unikalnych badań w wielu obszarach. Oferta skierowana jest do całego środowiska naukowego nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Przystąpienie Polski do CERIC-ERIC otwiera nowe możliwości współpracy w rejonie Europy Środkowej zarówno w prowadzeniu badań jak i w pozyskiwaniu środków bezpośrednio z Unii Europejskiej na dalszy rozwój ośrodka - mówi prof. Marek Stankiewicz, dyrektor Centrum SOLARIS.
CERIC-ERIC wprowadza nowy mechanizm w obszarze międzynarodowego upowszechnienia potencjału infrastruktury naukowej, polegający na udostępnieniu czasu badawczego współpartnerom konsorcjum. Udostępniając synchrotron innym krajom członkowskim, polscy naukowcy uzyskują dostęp do unikalnych i często niedostępnych w Polsce urządzeń badawczych, które oddają do dyspozycji pozostali partnerzy.
Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS działa przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Znajdujący się w nim synchrotron to pierwsze i jedyne tego typu urządzenie badawcze w Europie Środkowo-Wschodniej. Synchrotrony to źródła wyjątkowego światła, dzięki któremu naukowcy na całym świecie od lat dokonują przełomowych odkryć w wielu dziedzinach nauki, począwszy od fizyki, chemii i medycyny po archeologię i historię sztuki.
