24 stycznia br. w Collegium Maius odbyła się uroczystość wręczenia złotego Medalu Fromborskiego doktor Agacie Kołodziejczyk. Wyróżnienie to przyznano jej za inicjatywę utworzenia pierwszej w Polsce bazy kosmicznej realizowaną we współpracy ze spółką Space Garden, Obserwatorium Astronomicznym Królowej Jadwigi i Europejską Agencją Kosmiczną.
Dr Agata Kołodziejczyk jest absolwentką Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, studia doktoranckie odbyła na Uniwersytecie w Sztokholmie. Zajmuje się biomimetyką, transhumanizmem, badaniem środowiska stratosfery, architekturą czasu i alternatywnymi bioreaktorami do zastosowań kosmicznych. Jest członkiem Advanced Concepts Team Europejskiej Agencji Kosmicznej. Jej osiągnieciem jest pomysł, a następnie realizacja projektu utworzenia w Polsce bazy kosmicznej symulującej warunki misji lotów na Księżyc i na Marsa. W Rzepienniku Strzyżewskim pod Tarnowem powstała ta pierwsza w Europie baza kosmiczna, po czym została przeniesiona na teren wojskowego lotniska w Pile, gdzie się obecnie znajduje. Baza w Pile została otwarta w lipcu 2017 roku, przeprowadzono w niej już 3 międzynarodowe symulacje misji kosmicznych. Wyniki zrealizowanych tam badań opublikowane będą w najbliższych miesiącach.
– Nie spodziewałam się przyjmować jakiejkolwiek nagrody za inicjatywę powstania bazy kosmicznej Lunares w Polsce, ponieważ jest to bardzo ryzykowny projekt – mówiła w Collegium Maius dr Agata Kołodziejczyk. – Można myśleć, można marzyć, ale bez odpowiedniego zaplecza, w tym również edukacji, którą od najmłodszych lat uzyskałam od moich rodziców astronomów, a potem tutaj, w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, a dalej w Europejskiej Agencji Kosmicznej, to wszystko nie byłoby możliwe – podkreślała.
Habitat Lunares to symulowana baza kosmiczna i laboratorium badawcze w jednym. Obecnie takich habitatów jest na świecie niewiele. Panują w nim warunki podobne do tych, które astronauci znajdą w prawdziwej bazie na Księżycu lub Marsie. Podczas dwutygodniowych misji analogowi astronauci zostają odcięci od świata zewnętrznego, mogąc wychodzić na spacer wyłącznie w skafandrach kosmicznych do wnętrza hangaru, który przypomina powierzchnię Księżyca lub Marsa. – Chcieliśmy stworzyć pierwszą w Polsce bazę kosmiczną do badań, do edukacji i do tworzenia kultury w stronę eksploracji kosmosu, nie tylko tej matematycznej, teoretycznej, trudnej, która jest dla wybranych, ale także dla przeciętnego człowieka, żeby przybliżyć mu drogę do gwiazd, drogę do nauki i do lepszego zrozumienia praw przyrody – opowiadała o swojej pracy dr Agata Kołodziejczyk.
Złoty Medal Fromborski ustanowiono w 2010 roku przez Akademię Humanistyczną im. Aleksandra Gieysztora i Warmińską Kapitułę Katedralną. Wręczany jest corocznie osobom i instytucjom zasłużonym w rozwijaniu wiedzy o kosmosie i związanych z tą wiedzą nowych technologii. W medalu zatopiony jest okruszek około siedemdziesięciokilowego meteorytu, który 30 stycznia 1868 roku spadł w powiecie pułtuskim. Do dzisiaj mieszkańcy znajdują w ziemi odłamki tego olbrzyma.
Nadto srebrnymi Medalami Fromborskimi wyróżniono również osoby i instytucje, związane z inicjatywą budowy pierwszej w Polsce bazy kosmicznej. Otrzymali je Marcin Traple, spółki: Space Garden, Space is More i Astrotech oraz Obserwatorium Astronomiczne Królowej Jadwigi w Rzepienniku Biskupim, które zostało założone i prowadzone jest przez rodziców dr Agaty Kołodziejczyk, Magdalenę i Bogdana Wszołków.
W spotkaniu uczestniczyli między innymi: rektor Akademii Humanistycznej prof. Adam Koseski, ks. prof. Andrzej Kopiczko dziekan Warmińskiej Kapituły Katedralnej, dyrektor Muzeum UJ prof. Krzysztof Stopka i prorektor UJ, prof. Jacek Popiel.