Zespół dr. Krzysztofa Rakusa z Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego wspólnie z naukowcami z Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej w Hanowerze zrealizuje projekt, który ma na celu znalezienie odpowiedzi, jaki wpływ na odporność ryb mają choroby skrzeli wywoływane przez wirus CEV (ang. Carp edema virus). Badania zostaną sfinansowane w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki (NCN).

Rozstrzygnięty właśnie program Beethoven Life 1 jest organizowany przez NCN we współpracy z Niemiecką Wspólnotą Badawczą (Deutsche Forschungsgemeinschaft - DFG) i stanowi uzupełnienie konkursu Beethoven Classic, który nie obejmuje swoim zakresem tematycznym wniosków z zakresu nauk o życiu. W 1. edycji tego konkursu do finansowania skierowano 10 spośród 70 złożonych wniosków. Na realizację zadań przez polskie zespoły naukowe przyznano prawie 11,5 mln zł.

Beethoven Life 1 był pierwszym konkursem przeprowadzanym przez NCN w oparciu o procedurę agencji wiodącej (Lead Agency Procedure). W zakończonej właśnie edycji rolę agencji wiodącej pełniło DFG, co oznacza, że wnioski były oceniane merytorycznie wyłącznie przez niemiecką agencję, a do NCN naukowcy składali wnioski krajowe na finansowanie polskich części projektów badawczych.

Projekt dr. Krzysztofa Rakusa przewiduje lepsze poznanie wirusa, który wywołuje groźną chorobę skrzeli, zwaną śpiączką karpi koi. Z powodu zmian, jakie wywołuje on w skrzelach, często dochodzi do zaburzeń w procesach fizjologicznych ryb, które w wielu przypadkach prowadzą do śmierci zakażonych osobników. W ostatnich latach CEV rozprzestrzenił się na całym świecie i spowodował masowe śnięcia karpi. Naukowcy podejrzewają, że wirus ten powoduje także obniżenie odporności u zakażonych ryb. Różne linie hodowlane karpia różnią się jednak pod względem podatności na zakażenie CEV. Przykładowo te z linii amur charakteryzują się wysoką odpornością, a karpie koi niską.

"W obecnym projekcie zamierzamy poznać mechanizmy leżące u podstaw różnic w odporności na wirusa pomiędzy badanymi liniami karpi. Zbadamy również, w jaki sposób powodowane przez CEV obniżenie odporności wpływa na późniejsze zakażenie ryb innymi patogenami. Otrzymane wyniki pozwolą określić wpływ stresu na odporność karpi na infekcje wirusowe oraz poszerzyć naszą wiedzę o ewolucyjnie konserwowanych mechanizmach regulujących odpowiedź przeciwwirusową. To niezbędny krok do ich lepszej ochrony przed infekcjami" - czytamy w opisie projektu.

Dr Krzysztof Rakus pracuje w Zakładzie Immunologii Ewolucyjnej UJ. Jest immunologiem porównawczym. Jego zainteresowanie badawcze to przede wszystkim odporność ryb, mechanizmy odporności wrodzonej ryb na zakażenia wirusowe oraz markery genetyczne związane z odpornością u ryb. W ramach grantu NCN w programie Sonata Bis bada także mechanizmy gorączki behawioralnej u karpi.