Dr n. med. Katarzyna Nazimek z Pracowni Hodowli Komórek Katedry Immunologii UJ CM została tegoroczną laureatką Nagrody im. Tadeusza Browicza dla młodych badaczy Polskiej Akademii Umiejętności. Wyróżnienie zostało przyznane za cykl prac dotyczący mechanizmów oddziaływania leków przeciwdepresyjnych na odpowiedzi immunologiczne.
Nagroda im. Tadeusza Browicza dla młodych naukowców do 36. roku życia jest przyznawana polskim uczonym za jedną pracę lub cykl prac składający się maksymalnie z 5 publikacji z zakresu medycyny, opublikowanych w czasopismach o zasięgu międzynarodowym w okresie nie dłuższym niż 5 lat poprzedzających złożenie wniosku. Laureatów wyłania komisja, w skład której wchodzą naukowcy z Wydziału Lekarskiego PAU. Patronem nagrody jest wybitny lekarz anatomopatolog, odkrywca pałeczki duru brzusznego, w latach 1894-1895 rektor UJ.
Dr n. med. Katarzyna Nazimek ukończyła analitykę medyczną na Wydziale Farmaceutycznym UJ CM. W 2014 roku uzyskała stopień doktora nauk medycznych na podstawie rozprawy Wpływ czynnika supresyjnego limfocytów T CD8+ na aktywność immunologiczną mysich makrofagów napisanej pod kierunkiem dr. hab. Krzysztofa Bryniarskiego, prof. UJ. Wiodącym tematem zainteresowań badawczych laureatki są mechanizmy immunoregulacji i tolerancji immulogicznej, ze szczególnym uwzględnieniem udziału makrofagów w tych mechanizmach.
- Zespół badawczy, do którego należę, opisał po raz pierwszy w światowej literaturze specjalistycznej rolę miRNA-150, wydzielanego przez limfocyty T supresyjne w egzosomach, w alergicznej odpowiedzi immunologicznej. Badania prowadzone przeze mnie w ramach rozprawy doktorskiej oraz grantu Preludium Narodowego Centrum Nauki dotyczyły wpływu supresyjnej cząsteczki miRNA-150 na funkcje immunologiczne makrofagów. Obecnie rozszerzam wiedzę w tym zakresie, badając dokładny mechanizm supresji odpowiedzi immunologicznej mediowany przez komórki prezentujące antygen poddane działaniu miRNA-150. W badaniach biorą też udział dr hab. Krzysztof Bryniarski, prof. UJ, prof. Philip Askenase z Yale University School of Medicine oraz zespół naukowców, którym przewodzi prof. Francisco Sanchez-Madrid z Universidad Autonoma de Madrid. Łącznie w obu zagranicznych ośrodkach naukowych spędziłam podczas staży naukowych 9 miesięcy - wyjaśnia dr n. med. Katarzyna Nazimek.
Laureatka ponadto prowadzi badania nad wpływem cząsteczek leków z różnych grup klinicznych na aktywność immunologiczną makrofagów. W tym zakresie zainteresowań naukowych zakończyła niedawno projekt dotyczący oddziaływania leków przeciwdepresyjnych na mechanizmy aktywacji odpowiedzi immunologicznej z udziałem makrofagów, czego owocem jest cykl publikacji docenionych przez Polską Akademię Umiejętności. Prace te przedstawiają efekt przewlekłego podawania antydepresantów z czterech najbardziej istotnych klinicznie grup farmakologicznych na zdolność makrofagów do aktywacji wrodzonej i nabytej odporności typu humoralnego i komórkowego w stanie homeostazy organizmu, czyli u wyjściowo zdrowych myszy laboratoryjnych, bez wywołania modelu depresji.
- Uzyskane wyniki sugerują bezpośredni udział makrofagów w aktywacji mechanizmów przeciwzapalnych obserwowanych pod działaniem fluoksetyny, wenlafaksyny i moklobemidu, a także na zaangażowanie innych populacji komórek immunologicznych w podobny efekt obserwowany podczas stosowania imipraminy. Obserwowana klinicznie u pacjentów z depresją aktywność przeciwzapalna antydepresantów sugerowała możliwość ich zastosowania w terapii skojarzonej schorzeń o podłożu zapalnym. Nagrodzone przez PAU prace przynoszą zatem pierwszy dowód doświadczalny, który zdaje się potwierdzać słuszność powyższej hipotezy - mówi dr n. med. Katarzyna Nazimek.
Artykuły zgłoszone do Nagrody im. Tadeusza Browicza, o łącznym impact factor 8.057 i liczbie dotychczasowych cytowań 13, zostały opublikowane w czasopismach cieszących się międzynarodowym uznaniem w dyscyplinach immunologii i biologii medycznej. Warto dodać, że w realizacji niniejszego projektu badawczego z powodzeniem uczestniczyli studenci kierunku lekarskiego - członkowie SKN przy Katedrze Immunologii UJ CM, którzy są także współautorami nagrodzonych publikacji.
Uroczystość wręczenia Nagrody im. Tadeusza Browicza dla młodych naukowców odbędzie się 24 czerwca br. w siedzibie Polskiej Akademii Umiejętności przy ul. Sławkowskiej w Krakowie. Podczas gali Nagrodę im. Mariana Mięsowicza odbierze prof. Krzysztof Sacha z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki UJ, o czym informowaliśmy tutaj.
Zdjęcie: Dr n. med. Katarzyna Nazimek podczas promocji doktorskich / fot. Wojciech Karliński
