Poznanie okresu, w którym powstały pierwsze ośrodki miejskie na Bliskim Wschodzie - to cel badań, które za kilka dni rozpoczną archeolodzy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Jordanii. Naukowcy liczą na ciekawe znaleziska, bo rejon ten nadal jest słabo przebadany.

Od kilku lat zespół naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego prowadzi prace poszukiwawcze i wykopaliskowe, których celem jest zbadanie najważniejszych zjawisk, które miały miejsce w tym regionie w okresie neolitu i wczesnej epoki brązu, czyli w czasach, gdy zaczęły powstawać pierwsze ośrodki miejskie na Bliskim Wschodzie. Szczególnie istotny jest dla nich okres wczesnej epoki brązu trwający od 3700 do 1950 lat p.n.e.

- W tym roku planujemy kontynuację prac badawczych zainicjowanych w roku ubiegłym, ale także rozpoczęcie badań w kolejnych miejscach i przeprowadzenie badań laboratoryjnych, których celem będzie precyzyjne określenie wieku wcześniejszych znalezisk" - informuj dr Piotr Kołodziejczyk z Instytutu Archeologii UJ w Krakowie, który kieruje przedsięwzięciem finansowanym ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Badacze skupiają się na badaniu pozostałości z czasów, które obfitowały w kluczowe dla rozwoju ludzkiej kultury wydarzenia. Jak wylicza Kołodziejczyk, powstały wówczas pierwsze ośrodki o charakterze miejskim, rozwijała się technologia produkcji metalurgii i następował rozkwit handlu dalekosiężnego.

- To wtedy w Egipcie i na obszarze Bliskiego Wschodu powstały pierwsze królestwa o charakterze przestrzennym oraz miasta-państwa. Pojawiło się też pismo oraz rozbudowana ideologia władzy i religii. Do tej pory badacze nie rozpoznali dostatecznie tego okresu w dziejach rejonu południowej Jordanii. Nasza wiedza na temat tego obszaru jest jednak zbyt mała i wymaga zdecydowanego poszerzenia. Z pewnością nie był to rejon, w którym w tym czasie nic się nie działo - dodaje kierownik ekspedycji.

W ubiegłym roku archeolodzy z UJ rozpoczęli wykopaliska na dwóch nieznanych dotąd stanowiskach archeologicznych: Faysaliyya i Munqata’a. Powrócą tam też za kilka dni. Pierwsze - Faysaliyya - to gigantyczny kompleks osadniczo-gospodarczy położony na pustynnym płaskowyżu funkcjonujący od okresu paleolitu do czasów epoki brązu. Wśród najciekawszych znalezisk są narzędzia paleolityczne tzw. pięściaki i obozowisko z okresu wczesnej epoki brązu.

Uniwersyteccy archeolodzy udadzą się też do Munqata'a. Odkryli tam osadę z kamiennymi konstrukcjami z okresu neolitu. Znaleziona na jej terenie malowana ceramika i narzędzia krzemienne wskazują na jej związki z kulturą nazywaną przez archeologów Jerycho IX (od słynnego stanowiska w Palestynie). Niektóre ze znalezionych tam do tej pory zabytków świadczą także pobycie ludzi do epoki brązu.

- Miejsce położone jest w głębokiej dolinie, do której prowadzi jedynie stroma ścieżka, którą trzeba znosić na dół nie tylko sprzęt, ale także zapasy wody i żywności. Warto było jednak zdecydować się na ten wysiłek ze względu na bardzo interesujące znaleziska - zaznacza dr Piotr Kołodziejczyk.

Źródło: Nauka w Polsce