7 grudnia w sali Libraria Collegium Maius odbyła się promocja książki biograficznej "Adam Vetulani (1901–1976). Historyk prawa polskiego i kanonicznego" autorstwa prof. Piotra Bilińskiego. Spotkanie połączone było z dyskusją panelową, w której – oprócz autora – wzięli udział prof. Krzysztof Ożóg, prof. Wacław Uruszczak, Tomasz Vetulani, prof. Stanisław Waltoś i prof. Andrzej Zoll. Uczestnicy wydarzenia mogli również zakupić egzemplarze książki od Wydawnictwa UJ.
– Ze względu na dziedzinę, którą się zajmuję, miałem okazję obserwować funkcjonowanie organizacji zarówno publicznych, jak i prywatnych. Uniwersytety – szczególnie Uniwersytet Jagielloński – tym wyróżniają się na ich tle, że przykładają wyjątkową wagę do dbania o dziedzictwo. Robią to za pomocą wielu inicjatyw, upamiętniając osoby wybitne za pomocą na przykład monografii naukowych poświęconych ich dokonaniom. I tak właśnie jest w tym przypadku. Na ręce Tomasza Vetulaniego składam podziękowania dla całej rodziny Vetulanich, która wykazała się dużą otwartością we współpracy z profesorem Bilińskim. Mam nadzieję, że spędzimy dzisiaj miło czas, dyskutując na temat biografii Adama Vetulaniego – mówił prorektor UJ ds. kadrowych i finansowych prof. Piotr Jedynak, otwierając uroczystość.
W trakcie spotkania moderowanego przez prof. Sławomira Sprawskiego paneliści kolejno zabierali głos, dotykając różnorodnych aspektów życia Adama Vetulaniego. Jako pierwszy wypowiedział się autor książki prof. Piotr Biliński, przedstawiając w ogólnym zarysie biografię tego wybitnego historyka prawa oraz wspominając o kwestiach, które zostały omówione na kartach jego dzieła. Z kolei prof. Krzysztof Ożóg przedstawił proces naukowy, który towarzyszył jego powstawaniu: od szeroko zakrojonej kwerendy po drobiazgowe studiowanie ogromnej ilości pism, listów i innych dokumentów, które pozostawił po sobie Adam Vetulani. Jak podkreślił, niezwykle bogata spuścizna uczonego umożliwiła prof. Bilińskiemu stworzenie ciekawej i szczegółowej książki.
Kolejni prelegenci w swoich wypowiedziach nawiązywali do szczególnych relacji osobistych, które łączyły ich z Adamem Vetulanim. Prof. Wacław Uruszczak skupił się na karierze naukowej wybitnego historyka, zaznaczając, że zaszczytem jest dla niego wystąpienie w roli świadka życia swojego mistrza, którego zadaniem – jako historyka prawa – było poszukiwanie prawdy w sensie klasycznym, przy zachowaniu jak największego obiektywizmu. Następnie głos zabrał Tomasz Vetulani, najstarszy żyjący wnuk Adama. – Jestem wzruszony tą książką. Portret z okładki znam z dzieciństwa, wisiał na ścianie w domu babci, u której się wychowywałem. Dziękuję panu rektorowi Popielowi i prorektorom za tę inicjatywę – mówił Vetulani. Przytoczył następnie kilka opowieści rodzinnych na temat swojego dziadka, dodając, że po wielu z nich nie pozostał w źródłach nawet ślad.
Prof. Stanisław Waltoś podkreślił, że wiele zawdzięcza Adamowi Vetulaniemu, między innymi wybór ścieżki naukowej, którego dokonał pod jego wpływem. Wspominał również czasy swojej młodości studenckiej i spotkania z uczonym, który, jak zaznaczył, „był człowiekiem wielkiego serca, który zostawił po sobie inne spojrzenie”.
Jako ostatni wypowiedział się prof. Andrzej Zoll, który, choć nigdy nie nawiązał bliższych relacji z Adamem Vetulanim, to jednak był mocno związany z jego rodziną. Prof. Zoll opowiedział nieco o historii, jaka łączyła go z potomkami wybitnego uczonego, przywołując zarówno wspomnienia smutne, jak i wzruszające.
Po zakończeniu dyskusji uczestnicy spotkania mogli obejrzeć szereg pamiątek po Adamie Vetulanim, takich jak pudełko na dokumenty czy płaszcz wojskowy, udostępnionych przez jego rodzinę.
Adam Vetulani (1901–1976), profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i sekretarz generalny Polskiej Akademii Umiejętności, zajmował poczesne miejsce w krakowskim środowisku naukowym już przed II wojną światową. Miał opinię godnego następcy Oswalda Balzera i Stanisława Kutrzeby. Jako wybitny historyk prawa polskiego i kanonicznego cieszył się autorytetem wśród uczonych europejskich i amerykańskich, do których zaliczali się: Gabriel Le Bras, Stephan Kuttner, Jean Gaudemet, René Metz i Gérard Fransen. Uznawany przez uczestników swego seminarium za niezrównanego mistrza, we wspomnieniach niektórych z nich jawił się równocześnie jako warsztatowy rygorysta. Do jego uczniów należeli znakomici historycy prawa: Wacław Uruszczak, Stanisław Grodziski, Stanisław Płaza, Ludwik Łysiak, Wojciech Bartel i Stanisław Roman.
Pomimo niekwestionowanych sukcesów naukowych życie Vetulaniego obfitowało w tragiczne wydarzenia: w czasie II wojny światowej przez ponad pięć lat był internowany w Szwajcarii, na skutek bombardowania jego żona, Irena z Latiników, zmagała się z trwałym kalectwem, a w 1965 roku zginął młodszy syn uczonego – Jan. W okresie komunistycznego zniewolenia Vetulani podejmował próby obrony autonomii nauki, między innymi walczył o odtworzenie Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Jagiellońskim i uczestniczył w zabiegach o reaktywację Polskiej Akademii Umiejętności. Nie zaskakuje więc, że był stale inwigilowany przez bezpiekę, która uniemożliwiała mu wyjazdy na zagraniczne konferencje i kongresy naukowe, ze szkodą dla pozycji Polski w akademickich kręgach Europy Zachodniej.
