Rozprawa doktorska dr Karoliny Wandy Olszowskiej z Wydziału Historycznego UJ oraz całokształt działalności naukowej i dydaktycznej prof. Tomasza Brzozowskiego z Wydziału Lekarskiego UJ CM zostały nagrodzone przez Prezesa Rady Ministrów w roku 2023 za rok 2022. Laureatów w trybie konkursu wyłania zespół ds. nagród, któremu w kadencji 2019-2023 przewodniczy prof. Tomasz Giaro z Uniwersytetu Warszawskiego.
Nagrody Prezesa Rady Ministrów zostały ustanowione z inicjatywy Polskiej Akademii Nauk w 1994 roku. Wręczane są za wyróżniającą się rozprawę doktorską, wysoko ocenione osiągnięcia naukowe będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego oraz za osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, w tym twórczości artystycznej lub działalności wdrożeniowej.
Dr Karolina Wanda Olszowska została uhonorowana za rozprawę "Stosunki turecko-amerykańskie i turecko-sowieckie w latach 1945-1952", która została napisana pod opieką naukową prof. Artura Patka (promotor) i dr. hab. Piotra Nykiela (promotor pomocniczy). W uzasadnieniu czytamy, że nagrodę przyznano "za wnikliwą i przekonującą ocenę polityki Kremla wobec Turcji w latach 1945-1952, jej niemożność oderwania się od celów ideologicznych, imperialnych i roszczeniowych. Pozwala na lepsze poznanie uwarunkowań, które zdecydowały o układzie sił na Bliskim Wschodzie po II wojnie światowej i do dzisiaj zachowujących duże znaczenie polityczne i militarne".
Laureatka podjęła problematykę stosunków turecko-amerykańskich i turecko-sowieckich od ostatnich miesięcy II wojny światowej aż do przystąpienia Turcji do struktur Paktu Północnoatlantyckiego. Autorka wykorzystała materiały archiwalne, wydawnictwa źródłowe, wspomnienia i relacje, prasę, literaturę piękną oraz monografie i rozprawy w językach: polskim, tureckim, angielskim, niemieckim, rosyjskim, a także arabskim. W swojej pracy starała się odpowiedzieć na pytania, w którym momencie i dlaczego Turcja jednoznacznie opowiedziała się po zachodniej stronie wpływów. Powszechnie podawana w tym kontekście data to rok 1947 (pomoc w ramach planu Marshalla), ale później miały miejsce wydarzenia, które niekoniecznie świadczyły o jednoznacznym i ostatecznym zbliżeniu Ankary i Waszyngtonu. Szukała odpowiedzi na pytanie o amerykańską pomoc dla Turcji. Czy jej wymiar był naprawdę tak znaczący, jak zazwyczaj było to przedstawiane w opracowaniach i w jaki sposób została ona rozdysponowana? Dr Olszowska przyjrzała się też kwestii tureckiego członkostwa w NATO i czy istniało realne zagrożenie, że Ankara nie będzie jego częścią.
Za całokształt działalności naukowej i dydaktycznej "za nowatorskie i pionierskie w świecie hipotezy potwierdzone badaniami doświadczalnymi, które wzbogaciły wiedzę o mechanizmach odporności błony śluzowej przewodu pokarmowego w ujęciu tzw. 'bariery śluzówkowej', gastroprotekcji względem uszkodzeń wywołanych przez różne czynniki fizjologiczne i patologiczne, doświadczalnym badaniu patomechanizmów choroby wrzodowej i nieswoistych zapaleń jelitowych" Nagrodę Prezesa Rady Ministrów otrzymał prof. Tomasz Brzozowski, kierownik Katedry Fizjologii UJ CM.
Karolina Wanda Olszowska - historyczka, turkolożka, doktor nauk humanistycznych, asystent badawczy w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współfundatorka i prezeska fundacji Instytut Badań nad Turcją. Autorka podcastów o Turcji "W szpilkach dookoła świata" oraz książki "Stosunki turecko-amerykańskie i turecko-sowieckie 1945-1952", która w ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kierowniczka grantu naukowego Narodowego Centrum Nauki "Preludium 16". Jej zainteresowania badawcze dotyczą historii Turcji w XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem okresu II wojny światowej oraz zimnej wojny, historii Turczynek na przełomie Imperium Osmańskiego i Republiki Turcji, a także analizy współczesnej polityki tureckiej.
Prof. Tomasz Brzozowski należy do wybitnych polskich fizjologów o wysokiej międzynarodowej pozycji, zaliczany jest do najczęściej cytowanych polskich naukowców. Od lat zajmuje czołowe miejsca na liście nazwisk 2% najlepszych naukowców, których publikacje są najczęściej cytowane przez innych autorów w międzynarodowym rankingu opracowywanym przez Uniwersytet Stanforda w Stanach Zjednoczonych. Jest autorem ponad 400 publikacji, w większości w czasopismach o międzynarodowej renomie, a o prestiżu naukowym autora świadczą jego dane naukometryczne wyliczone na podstawie ISI Web of Science, w tym sumaryczny Impact Factor: 895,7; suma pkt. ministerstwa: 7 3572; liczba cytowań: 13 402 i współczynnik Hirscha: 59. Tematyka prac naukowych prof. Brzozowskiego dotyczy fizjologii doświadczalnej przewodu pokarmowego, a w szczególności badań nad patomechanizmem choroby wrzodowej, nieswoistych zapaleń jelitowych oraz zapalenia przełyku, przy zastosowaniu różnych doświadczalnych modeli zwierzęcych in vivo oraz metod na komórkach izolowanych w warunkach in vitro. Prof. Brzozowski jest członkiem rzeczywistym PAN, członkiem czynnym PAU i wieloletnim redaktorem naczelnym czasopisma o zasięgu międzynarodowym "Journal of Physiology and Pharmacology", periodyku Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego (PTF). Ponadto był lub jest aktualnie członkiem wielu rad redakcyjnych czasopism międzynarodowych.
Laureat jest członkiem wielu krajowych i międzynarodowych towarzystw naukowych, w tym oprócz PTF również Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego (PTG), Amerykańskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego i Zarządu Międzynarodowej Sekcji Farmakologii Przewodu Pokarmowego (IUPHAR). W roku 2004 otrzymał Nagrodę PAU im. Tadeusza Browicza, natomiast w 2009 roku został mu nadany tytuł honorowego profesora nauk medycznych Uniwersytetu Irvine w Kalifornii, a w 2010 roku został nagrodzony Medalem Pionierów Fizjologicznej Szkoły Krakowsko-Lwowskiej. W 2018 r. prof. Brzozowski został wyróżniony przez Międzynarodową Sekcję Przewodu Pokarmowego IUPHAR Nagrodą Andre Roberta za wybitne osiągnięcia w fizjologii i farmakologii przewodu pokarmowego. W wyniku wyborów podczas walnych zgromadzeń Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego został dwukrotnie w latach 2014 i 2017 r. wybrany prezesem Zarządu Głównego PTF na 3-letnie kadencje, ponadto 2-krotnie pełnił funkcję sekretarza PTF.
Prof. Tomasz Brzozowski pełnił lub pełni funkcje w strukturach uczelnianych. Był prodziekanem Wydziału Lekarskiego UJ CM ds. nauki i kontaktów międzynarodowych w dwóch kolejnych kadencjach, jest nadal członkiem stałych komisji uniwersyteckich i bierze udział w pracach naukowo-doradczych zespołów eksperckich NCN. Profesor jest autorem podręczników studenckich do nauki fizjologii i należy do Wydziałowego Klubu "Laudatio Docendi".
