13 grudnia w siedzibie Wydawnictwa Literackiego w Krakowie odbyła się uroczystość, podczas której ogłoszono laureatów XXIII edycji konkursu im. W. Felczaka i H. Wereszyckiego, w którym nagradzane są publikacje dotyczące dziejów Europy Środkowo-Wschodniej i jej relacji z Polską w okresie od średniowiecza do współczesności. Ustanowione przez krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego i Wydział Historyczny UJ nagrody odebrali Dušan Fundić i Miklós Mitrovits.
Prowadzący uroczyste spotkanie dziekan Wydziału Historycznego UJ prof. Stanisław Sroka przypomniał, że w prowadzonym od 2001 roku konkursie nagradzane są opublikowane w ostatnich 3 latach najbardziej wartościowe książki poświęcone historii Europy Środkowej od średniowiecza do współczesności, a Kapitule Nagrody szczególnie bliskie są prace, które nawiązują i wzbogacają dziedzictwo historiograficzne patronów nagrody. Nagroda przyznawana jest naprzemiennie autorowi polskiemu lub zagranicznemu. W obecnym roku przyznawana była autorom zagranicznym.
Jak podkreślał prorektor UJ prof. Piotr Jedynak, Nagroda im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego jest ważna dla społeczności uczonych UJ, ponieważ promuje dorobek naukowy naszej części świata, który często niesprawiedliwie uważany jest za ważny jedynie w skali lokalnej. Ponadto nagroda wyciąga działalność naukową z perspektywy, która rozpatruje ją jedynie w kontekście wszechobecnej parametryzacji i zdobywania punktów za publikacje.
- Nagroda stanowi nie tylko podkreślenie kunsztu pisarskiego laureatów, ale także wskazuje, że dzieje Polski to księga, w której badacze co rusz znajdują puste strony czekające na zapisanie - mówiła prof. Agnieszka Chłosta-Sikorska, wiceprezes Oddziału Krakowskiego PTH.
- Historia jest nauką żywą, historia jest jak drzewo sięgające korzeniami przeszłości, ale koroną kieruje się ku górze, ku prawdzie. Tak jak drzewo, oczyszczając powietrze, daje życie innym. Uczy kolejne pokolenia, aby sięgając gwiazd, mocno opierali się na fundamencie codzienności - stwierdziła prof. Chłosta-Sikorska.
Prof. Krzysztof Zamorski, członek zarządu PTH, ogłosił, że spośród zgłoszonych do tej edycji nagrody 12 książek wydanych w latach 2021-2023, kapituła nominowała do nagrody 5 tytułów. Ostatecznie Nagrodę Główną otrzymał dr Dušan Fundić za książkę "Austro-Węgry i kształtowanie się Albanii (1896-1914)". Nagrodą Honorową wyróżniony został dr Miklós Mitrovits w uznaniu za dotychczasowy dorobek naukowy, ze szczególnym uwzględnieniem książki "Zakazane kontakty. Współpraca opozycji polskiej i węgierskiej 1976–1989".
Dušan Fundić ukończył studia historyczne na Uniwersytecie w Belgradzie, na którym w 2019 r. uzyskał tytuł doktora. W latach 2012-2014 był beneficjentem stypendium Ministerstwa Edukacji, Nauki i Rozwoju Technologicznego Serbii, a w 2016 jako stypendysta Österreichischer Austauschdienst odbył staż w Instytucie Historii Wschodniej Europy na Uniwersytecie Wiedeńskim. Dr Dušan Fundić pracuje w Instytucie Bałkanistyki Serbskiej Akademii Nauk. Do jego zainteresowań badawczych należą: polityka zagraniczna Austro-Węgier, historia Serbii i Albanii w XIX i XX w. oraz ruchy nacjonalistyczne. Nagrodzona książka opisuje politykę Wiednia wobec Albanii na rzecz jej starań o autonomię. Autor przedstawił zarówno przyczyny jak i sposoby austriackiego wsparcia. Książka poza wątkami politycznymi porusza również zagadnienia społeczne, prezentując swoistą "cywilizacyjną misję" Wiednia w tej części Bałkanów.
Dr Miklós Mitrovits w 2004 roku ukończył studia historyczne na budapesztańskim Uniwersytecie Loránda Eötvösa, a w 2008 studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Pétera Pázmánya. Pracę doktorską obronił w 2009 roku. Jego rozprawa dotyczyła polityki radzieckiej wobec kryzysu polskiego w latach 1980-1981. Dr Miklós Mitrovits jest pracownikiem naukowym w Instytucie Badań Europy Środkowej Narodowego Uniwersytetu Służby Publicznej w Budapeszcie oraz w Instytucie Historii Węgierskiej Akademii Nauk. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię Europy Środkowej w XX wieku, węgiersko-polskie stosunki historyczne oraz historię Czwórki Wyszehradzkiej.
Uroczystość poprzedziło złożenie kwiatów pod tablicami upamiętniającymi profesorów Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego w CollegiumWitkowskiego UJ oraz sesja okolicznościowa pt.: "Wacław Felczak. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyk, żołnierz, obywatel. Sesja popularnonaukowa w 30. rocznicę śmierci".
- Profesorowie Felczak i Wereszycki byli przykładami uczonych o wielkim etosie i wierności złożonej przez nich przysiędze doktorskiej. W czasach najtrudniejszych dla nauk historycznych w powojennej Polsce potrafili stworzyć atmosferę dla uprawiania nauki bez ideologii. Obaj byli znakomitymi badaczami historii Europy Środkowej XIX i XX wieku. Pozostawili po sobie liczne monografie, syntezy, które były rezultatem żmudnych badań archiwalnych. Wartość ich prac jest aktualna do dzisiaj - mówił prof. Stanisław Sroka.
Fundatorami Nagród im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego są Wydawnictwo Literackie i Wydział Historyczny UJ.
