Dr hab. Mateusz Siedliński i dr hab. Marcin Magierowski, prof. UJ z Wydziału Lekarskiego UJ CM zostali tegorocznymi laureatami Nagrody im. Tadeusza Browicza PAU. Uhonorowano ich odpowiednio za cykl publikacji "Udział limfocytów T i fosfosfingozyny w komórkowych oraz molekularnych mechanizmach nadciśnienia tętniczego" oraz "Fizjologiczne i molekularne mechanizmy działania leków uwalniających siarkowodór i tlenek węgla".
Nagroda im. Tadeusza Browicza dla młodych naukowców do 36. roku życia jest przyznawana polskim uczonym za pracę lub cykl prac składający się maksymalnie z 5 publikacji z zakresu medycyny, opublikowanych w czasopismach o zasięgu międzynarodowym w okresie nie dłuższym niż 5 lat poprzedzających złożenie wniosku. Laureatów wyłania komisja, w skład której wchodzą naukowcy z Wydziału Lekarskiego PAU. Patronem nagrody jest wybitny lekarz anatomopatolog i odkrywca pałeczki duru brzusznego, w latach 1894-1895 rektor UJ.
Laureatem nagrody im. Tadeusza Browicza w edycji 2023 został dr hab. Mateusz Siedliński, adiunkt w Katedrze Chorób Wewnętrznych i Medycyny Wsi oraz Ośrodku Genomiki Medycznej Omicron UJ CM za cykl prac "Udział limfocytów T i fosfosfingozyny w komórkowych oraz molekularnych mechanizmach nadciśnienia tętniczego". Zainteresowania naukowe laureata skupiają się na wykorzystaniu modulacji aktywności szlaku fosforanu sfingozyny oraz procesów zapalnych w leczeniu nadciśnienia tętniczego i jego komplikacji a także badaniach epidemiologicznych oraz genetycznych w wielkoskalowych kohortach ludzkich. Wyniki badań dr. hab. Mateusza Siedlińskiego sugerują potencjalnie ochronny wpływ wyciszenia aktywności genu kinazy sfingozyny 1 na przerost mięśnia sercowego w modelu nadciśnienia tętniczego in vivo.
Jego badania w obrębie epidemiologii genetycznej wskazują na znaczący wpływ poziomu limfocytów w krwioobiegu na wzrost ciśnienia tętniczego krwi u ludzi. Przyczyniły się one także do zrozumienia w szerszym kontekście przyczynowo-skutkowym szkodliwego wpływu nadciśnienia tętniczego na struktury mózgu, zobrazowane magnetycznym rezonansem jądrowym oraz funkcje poznawcze. Dr hab. Mateusz Siedliński jest wiodącym autorem prac opisujących te odkrycia w czołowych, międzynarodowych czasopismach kardiologicznych.
Za cykl prac "Fizjologiczne i molekularne mechanizmy działania leków uwalniających siarkowodór i tlenek węgla" został również nagrodzony dr hab. Marcin Magierowski, prof. UJ, kierownik Pracowni Inżynierii Komórkowej i Diagnostyki Izotopowej Katedry Fizjologii UJ CM. Siarkowodór (H2S) i tlenek węgla (CO) mimo że powszechnie uważane za gazy toksyczne, są również produkowane i uwalniane w tkankach w fizjologicznych ilościach. Jak wykazały badania laureata przeprowadzone, działają one ochronnie i terapeutycznie w różnych schorzeniach przewodu pokarmowego. Profesor Magierowski odkrył, że celowane mitochondrialne uwalnianie H2S z pro-leków wzmacnia fizjologiczną barierę ochronną błony śluzowej żołądka, zapobiegając powstawaniu oksydacyjnych uszkodzeń tej błony wywołanych w modelu zwierzęcym przez niedokrwienie z następową reperfuzją.
W dobie coraz częstszego występowania choroby refluksowej przełyku w populacji ludzkiej jego prace badawcze w modelach eksperymentalnych przełyku Barretta i raka przełyku w warunkach in vivo i in vitro wydatnie przysłużyły się do zdefiniowania szeregu wysoce specyficznych sygnałów wewnątrzkomórkowych i podłoża molekularnego tych schorzeń, przyczyniając się w ten sposób do oceny stopnia podatności komórek błony śluzowej przełyku na cytotoksyczne działanie treści żołądkowo-jelitowej.
Laureaci Nagrody im. Tadeusza Browicza: dr hab. Mateusz Siedliński i dr hab. Marcin Magierowski, prof. UJ / fot. Paweł Mazur.
