"Zapobieganie samobójstwom wśród osób pozbawionych wolności" - to tytuł przewodnika dla pracowników i funkcjonariuszy Służby Więziennej. Celem poznawczym publikacji jest zaprezentowanie zagadnień dotyczących zachowań samobójczych oraz sposobów postępowania w zależności od zidentyfikowanego stopnia ryzyka, a celem praktycznym - wzmocnienie kompetencji Służby Więziennej w tym zakresie.
W polskiej Służbie Więziennej tematyka prewencji suicydalnej jest istotnym zagadnieniem. Centralny Zarząd Służby Więziennej (CZSW) prowadzi ciągły monitoring prób samobójczych podejmowanych przez osoby pozbawione wolności w Polsce. Wszczynane są inicjatywy w poszukiwaniu szkoleń z zakresu prewencji i interwencji wobec osób z wysokim ryzykiem samobójczym. Ze względu na wysoko specjalistyczne zagadnienie, niewiele jest publikacji z zakresu zjawiska samobójstw w więzieniach, zwłaszcza w polskich. Brak też przewodników w zakresie metod diagnozy, profilaktyki czy interwencji, dostosowanych do pracy z osobami w kryzysie samobójczym, przebywającymi w izolacji penitencjarnej. Obecnie jedynym dostępnym na rynku polskim poradnikiem skierowanych do funkcjonariuszy służby więziennej, dotyczącym zapobiegania samobójstwom w jednostkach penitencjarnych, jest przewodnik wydany przez Światową Organizację Zdrowia w 2003 roku. Od tego czasu wiedza w ww. zakresie uległa poszerzeniu i warto uwzględnić te zmiany, opracowując przewodnik, który oparty będzie na aktualnych danych oraz badaniach naukowych.
Dane statystyczne wskazują, że na 10 tys. osadzonych w Polsce w 2018 roku wskaźnik samobójstw wynosił 3,3. Dodatkowo ok. 45-63 proc. osadzonych, którzy popełnili samobójstwo, wykazywało różnego rodzaju objawy zwiększonego ryzyka samobójczego. Spośród osób, które w przeszłości próbowały odebrać sobie życie, ponad 65 proc. w kolejnych próbach stosowało skuteczniejsze metody (powieszenie, połknięcie ostrego przedmiotu lub przedawkowanie narkotyków).
Zespół naukowców pod kierownictwem dr Małgorzaty Piaseckiej z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymał dofinansowanie na realizację projektu, którego efektem końcowym jest pierwsza wersja przewodnika skierowanego do funkcjonariuszy Służby Więziennej. Celem publikacji jest wsparcie w ograniczeniu zjawiska samobójstwa oraz prób samobójczych wśród osób pozbawionych wolności Niewątpliwie mocną strona publikacji jest jej walor praktyczny, gdyż zawarte w przewodniku treści mogą być wykorzystywane w codziennej pracy funkcjonariuszy i pracowników więziennictwa, mających bezpośredni kontakt z osadzonymi. Autorzy vademecum widzą także jego potencjał w wykorzystaniu przez inne grupy zawodowe, w tym policję.
Przewodnik "Zapobieganie samobójstwom wśród osób pozbawionych wolności" ukazał się nakładem Oficyny Wydawniczej Impuls. Publikacja zawiera 6 artykułów: "Samouszkodzenia i samobójstwa", "Samobójstwa osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych", "Czynniki ryzyka zachowań samobójczych i czynniki chroniące", "Współwystępowanie zaburzeń psychicznych z ryzykiem samobójstwa", "System zapobiegania samobójstwom osób pozbawionych wolności" oraz "Interwencje wobec osób osadzonych w kryzysie samobójczym".
W siedzibie Centralnego Zarządu Służby Więziennej w Warszawie przewodnik został oficjalnie przekazany tej formacji - od lewej: dyrektor Biura Penitencjarnego CZSW ppłk Grzegorz Futyma oraz autorzy dr Małgorzata Piasecka i ppłk dr Sebastian Lizińczyk.
