Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (FNP) udostępniła publikację "Nauka w czasach przemian. Jak badania finansowane z Funduszy Europejskich pomagają chronić nas przed globalnymi zagrożeniami i wykorzystywać historyczne szanse". W materiale znalazły się informacje na temat ponad 30 wybitnych naukowców i ich osiągnięć badawczych. Opisane zostały m.in. badania prowadzone przez zespół prof. Wojciecha Macyka, dziekana Wydziału Chemii UJ.

W publikacji przedstawiono osiągnięcia znamienitych naukowców, których badania były wspierane przez FNP w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, finansowanego przez Unię Europejską. Materiał zawiera 5 artykułów tematycznych, które odnoszą się do badań z różnych obszarów. Publikacja pokazuje, jak polska nauka dzięki Funduszom Europejskim odpowiada na globalne wyzwania i szanse, takie jak pandemia COVID-19, rozwój nowych materiałów, diagnostyki medycznej i innowacji medycznych, energetyki i ekologii oraz technologii kwantowych.

Prof. Wojciech Macyk, którego badania są prowadzone w ramach programu TEAM FNP, opracowuje technologie pozwalające wykorzystać tzw. procesy fotokatalityczne. To reakcje redukcji i utleniania zachodzące w obecności światła, najczęściej słonecznego, i katalizatora, którym mogą być na przykład tlenki metali. Technologie fotokatalityczne mogą posłużyć do usuwania zanieczyszczeń z wody i powietrza, sterylizacji powierzchni, produkcji paliwa, a nawet niszczenia komórek nowotworowych. Zespół pracuje nad nowymi fotokatalizatorami charakteryzującymi się wysokimi wydajnościami.

- Opracowywane materiały pozwolą lepiej wykorzystać energię słoneczną chociażby w procesach jej konwersji w paliwa. Nasze cele staramy się osiągnąć stosując różne rozwiązania. Przykładowo, wykorzystujemy odpowiednio strukturyzowane materiały, tak zwane kryształy fotoniczne, umożliwiające wielokrotne, lokalne zwiększenie gęstości energii świetlnej. Innym podejściem jest połączenie procesów fotokatalitycznych z katalitycznymi. Dzięki temu pożądane reakcje powinny zachodzić z wyższą wydajnością - stwierdza prof. Wojciech Macyk w najnowszej publikacji FNP.

W dalszej części opisu badań dziekana Wydziału Chemii UJ czytamy, że fotokatalizatory opracowywane przez krakowski zespół mają pomóc w przeprowadzaniu złożonych i niezwykle istotnych reakcji chemicznych. Jednym z ich potencjalnych zastosowań jest wykorzystanie energii słonecznej do rozkładu wody - w toku tego procesu ma powstawać wodór. Może on być następnie stosowany jako źródło energii. Unia Europejska zakłada, że do 2050 roku to właśnie wodór będzie odpowiadał za zaspokojenie 24 proc. zapotrzebowania energetycznego Wspólnoty Europejskiej. Czyste, wodorowe technologie będą więc kluczem do osiągnięcia środowiskowych i energetycznych celów Wspólnoty.