Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (FNP) ogłosiła listę laureatów 3. konkursu w programie Dla Ukrainy. W gronie zwycięzców znalazła się prof. Monika Florczak-Wątor z Uniwersytetu Jagiellońskiego, która wraz z dr Kristiną Trykhlib z Narodowego Uniwersytetu Prawa im. Jarosława Mądrego w Charkowie opracuje ramy koncepcyjne dla ustanowienia rządów prawa i niezależnego sądownictwa w Ukrainie i w Polsce oraz praktyczne rekomendacje dla władz obu krajów.
Celem programu Dla Ukrainy, zainicjowanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w marcu 2022 roku, jest wsparcie uczonych z Ukrainy poprzez realizację przez nich wspólnych projektów naukowych z uczonymi z Polski w zakresie zagadnień istotnych społecznie dla obu krajów. Do trzeciego konkursu, trwającego od lutego do lipca br., wpłynęły 82 wnioski, z których 76 spełniało warunki formalne i zostało przekazanych do oceny. W wyniku dwuetapowej oceny merytorycznej międzynarodowe jury wyłoniło wymienione 3 pary laureatów. Ich projekty naukowe zdobyły dofinansowanie na okres 12 miesięcy w wysokości 268 800 zł (dla każdego z projektów). Budżet obejmuje zarówno środki na pokrycie wynagrodzenia, jak i kosztów związanych z prowadzeniem badań.
Prof. Monika Florczak-Wątor i dr Kristina Trykhlib zrealizują projekt "Rule of law and independent judiciary: Major challenges for Ukraine and Poland in the context of European Union integration". Jak czytamy w opisie planowanych badań, Ukraina i Polska stoją obecnie przed podobnymi wyzwaniami dotyczącymi konieczności przeprowadzenia natychmiastowych i gruntownych reform sądownictwa analogicznych instytucji, w tym Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa. Wdrożenie tych reform i przywrócenie praworządności w sądownictwie jest dla obu krajów warunkiem sine qua non z punktu widzenia ich przynależności do wspólnoty wolnych i demokratycznych członków Unii Europejskiej. Jednak istotne reformy polityczne muszą być poprzedzone gruntownymi dyskusjami naukowymi. Projekt ten ma na celu zainicjowanie takich dyskusji poprzez aktywne zaangażowanie ukraińskiego i polskiego środowiska naukowego, a także praktyków (zwłaszcza sędziów), przedstawicieli organizacji pozarządowych, decydentów i studentów prawa (jako przedstawicieli młodszego pokolenia). W wyniku projektu opracowane zostaną ramy koncepcyjne dla ustanowienia rządów prawa i niezależnego sądownictwa w Ukrainie i w Polsce oraz praktyczne rekomendacje dla władz obu krajów.
Aby kontynuować pracę naukową, badacze z Ukrainy potrzebują wsparcia. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej uruchomiła witrynę pomocukrainie.fnp.org.pl i zbiera środki na zatrudnienie dodatkowych badaczy z Ukrainy w projektach naukowych realizowanych w programie FNP. Zebrane pieniądze zostaną przeznaczone wyłącznie na zaangażowanie osób z Ukrainy w prowadzenie badań naukowych o istotnym znaczeniu dla Ukrainy, Polski i całego regionu.
Polsko-ukraiński program FNP daje również możliwości tworzenia partnerstw instytucjonalno-biznesowych z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej dla poprawy sytuacji ukraińskich badaczy czy realizacji przez nich projektów naukowych.
