W ubiegły piątek w trakcie uroczystego otwarcia 26. Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie ogłoszono wyniki konkursu o Nagrodę Gaudeamus, którego celem jest promowanie i wyróżnienie uczelnianych oficyn wydawniczych. Jedno z wyróżnień przypadło Wydawnictwu Uniwersytetu Jagiellońskiego za publikację dr Magdaleny Komorowskiej "Piotrkowczykowie. Z dziejów drukarstwa krakowskiego przełomu XVI i XVII wieku".

Konkurs Gaudeamus jest organizowany przez Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych we współpracy z Targami Książki w Krakowie i pod ich patronatem w celu promowania i wyróżniania uczelnianych oficyn wydawniczych za publikowanie najbardziej wartościowych polskich książek naukowych i dydaktycznych. Na tegoroczny konkurs 21 wydawnictw nadesłało 71 monografii i 4 e-booki, które ukazały się w latach 2022-2023. Od 2022 roku honorowym patronatem nagrodę objął Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Decyzją jury główną Nagrodę Gaudeamus w roku 2023 zdobyło Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego za publikację dr. Błażeja Ciarkowskiego "Słowo architekta. Opowieści o architekturze Polski Ludowej". Dodatkowo przyznano 8 wyróżnień. Jedno z nich otrzymało Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego za publikację dr Magdaleny Komorowskiej "Piotrkowczykowie. Z dziejów drukarstwa krakowskiego przełomu XVI i XVII wieku".

"Celem niniejszej książki jest nakreślenie obrazu wielopokoleniowej drukarni w dawnym Krakowie, najstarszym i przez wiele dziesięcioleci najważniejszym centrum wydawniczym w Rzeczypospolitej. Głównym tematem są uwarunkowania działalności drukarskiej trzech pokoleń Piotrkowczyków, repertuar wydawniczy oraz zasób typograficzny ich oficyny. Powiązania warsztatu z potrydenckim katolicyzmem stanowią ważny kontekst rozważań, drukarnię Piotrkowczyków trzeba bowiem uznać za wręcz modelową oficynę drukarską czasów potrydenckich - jej dzieje, zwłaszcza w pierwszym półwieczu działalności, są wymownym potwierdzeniem, że reforma katolicyzmu okazała się ożywczym impulsem, który przyczynił się nie tylko do wzmożonej aktywności drukarzy krakowskich, ale też do rozprzestrzenienia druku w całej Rzeczypospolitej" - czytamy na stronie Wydawnictwa UJ.

"Piotrkowczykowie" to refleksja nie tyle nad drukiem i jego oddziaływaniem, ile nad drukarstwem i jego produktami w ściśle określonych okolicznościach społeczno-ekonomicznych. Rozważania prowadzone z takiej perspektywy nie wykluczają namysłu nad społeczną funkcją druku, jego udziałem w formowaniu się oraz upowszechnianiu prądów intelektualnych i kulturowych. Stanowią raczej ich niezbędny fundament. Szczegółowe analizy repertuaru wydawniczego dostarczają bowiem informacji nie tylko o samym warsztacie i strategii biznesowej jego właścicieli, ale także o potrzebach określonych środowisk i twórców w zakresie publikowania książek i innych materiałów. Pokazują też ich możliwości i ambicje w kształtowaniu kultury. Analiza wyposażenia drukarni oraz typografii druków pozwala natomiast mówić o kształtowaniu się konwencji wydawniczych, wskazywać rozwiązania typowe i wyjątkowe, a przez to lepiej zrozumieć, co użytkownikom dawnych druków mogła komunikować ich forma. Niniejsza książka powinna przyczynić się do pełniejszego zrozumienia uwarunkowań towarzyszących upowszechnianiu piśmiennictwa w Rzeczypospolitej końca XVI i XVII wieku, kładąc kres tezom o upadku czarnej sztuki w tym czasie.

Dr Magdalena Komorowska pracuje na Wydziale Polonistyki UJ. Interesuje się historią drukarstwa w Polsce na przełomie XVI i XVII wieku oraz związkami książki drukowanej z reformacją katolicką. Zajmuje się również edytorstwem naukowym tekstów dawnych. Kieruje zespołem opracowującym edycję naukową pism Piotra Skargi finansowaną ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Jest autorką "Prolegomenów do edycji pism Piotra Skargi" oraz artykułów naukowych poświęconych różnym aspektom dziejów książki w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.