Mgr inż. Elżbieta Wątor ze Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych UJ i Małopolskiego Centrum Biotechnologii oraz dr inż. Marta Pacia z Jagiellońskiego Centrum Rozwoju Leków UJ zostały laureatkami prestiżowego stypendium, którego celem jest promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych naukowczyń prowadzących zaawansowane badania w dziedzinie nauk o życiu, zachęcanie ich do kontynuacji prac, zmierzających do rozwoju nauki oraz udzielenie im wsparcia finansowego.

Program L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki adresowany jest do badaczek znajdujących się zarówno na początkowym, jak i zaawansowanym etapie kariery. Uczone mogą zgłaszać swój dorobek naukowy w takich obszarach, jak: nauki przyrodnicze, medyczne i nauki o zdrowiu, rolnicze, ścisłe czy inżynieryjno-techniczne (m.in. medycyna, biologia, fizyka, chemia i biotechnologia). Dokonując wyboru, jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Ewy Łojkowskiej, brało pod uwagę dorobek naukowy, doświadczenie oraz możliwe praktyczne wykorzystanie badań w przyszłości. Stypendia otrzymało sześć utalentowanych badaczek, wśród których znalazły się:

W kategorii doktoranckiej stypendium w wys. 35 tys. zł otrzymała mgr inż. Elżbieta Wątor ze Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych i MCB UJ – za opracowanie molekularnych podstaw deoksyhypuzynacji. Doktorantka Specjalizuje się w dziedzinie biologii strukturalnej. W swoich badaniach zajmuje się hypuzynacją – unikalną modyfikacją, której ulega aminokwas – lizyna – wyłącznie w jednym z białek uczestniczących w regulacji procesu biosyntezy białka. Nadmiar tej modyfikacji często występuje w komórkach nowotworowych. Jej niedostatek z kolei sprawia, że komórki nie mogą prawidłowo się rozwijać i często jest obserwowany przy schorzeniach neurologicznych.  Zmodyfikowane, posiadające hypuzynę, białko eIF5A jest niezbędne do prawidłowego przebiegu wielu istotnych procesów komórkowych, takich jak wzrost komórki i jej podział. Hypuzynacja to najbardziej unikalna z dotychczas poznanych modyfikacji potranslacyjnych białek. Została opisana tylko dla jednego białka – czynnika translacyjnego eIF5A.   Przy użyciu technik biologii strukturalnej takich, jak krystalografia makromolekularna, czy kriomikroskopia elektronowa możliwe jest uchwycenie biomolekuł "w akcji", a taka wizualizacja pozwala na zrozumienie mechanizmu ich działania.

- W biologii strukturalnej fascynuje mnie to, że dzięki naszym badaniom możemy realnie pokazać, jak dany proces przebiega, albo dlaczego dany proces działa nieprawidłowo, np. w przypadku mutacji genetycznych powodujących, np. obniżenie aktywności danego białka. Dziedzina badań, którą się zajmuję daje możliwość dopasowania niewielkiego elementu wiedzy do ogromnej układanki zagadek życia ,a to daje mi największą satysfakcję - mówi mgr inż. Elżbieta Wątor.

W kategorii habilitacyjnej, gdzie wysokość stypendium wynosi 40 tys. zł, nagrodzona została dr inż. Marta Pacia z Jagiellońskiego Centrum Rozwoju Leków UJ, która odkryła nowe aspekty patofizjologii kropel lipidowych w zapaleniu izolowanego naczynia krwionośnego. Wyniki jej badań mogą przyczynić się do poszerzenia wiedzy na temat stanów zapalnych naczyń krwionośnych i chorób układu sercowo-naczyniowego. Bez podstawowej wiedzy na temat wpływu procesu zapalnego na komórki śródbłonka w naczyniu krwionośnym, zaproponowanie skutecznej terapii w tych chorobach wydaje się wręcz niemożliwe. Charakterystyka mikroskopowych i spektroskopowych markerów zapalenia naczyń krwionośnych umożliwiła odkrycie nowych aspektów patofizjologii kropel lipidowych w śródbłonku i ścianie naczynia krwionośnego. Dr inż. Marta Pacia wykazała, że powstawanie kropel lipidowych jest nieodłącznym elementem dysfunkcji śródbłonka, wywołanej stanem zapalnym. Ukończyła studia magisterskie, a następnie doktoranckie na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Równolegle ukończyła także studia inżynierskie z zakresu technologii chemicznej na Akademii Górniczo-Hutniczej. Jest laureatką programu START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców oraz nagrody Polskiego Towarzystwa Chemicznego za rozprawę doktorską.

- Na co dzień zajmuję się badaniem kropel lipidowych w śródbłonku i ich wpływie na prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Chciałabym, aby wyniki mojej pracy naukowej zostały wykorzystane praktycznie w biomedycynie śródbłonka. Realizacja tego marzenia jest o tyle wymagająca, że najczęściej wyniki pojedynczych badań są jak puzzle w dużo większej układance, której dopiero całość może realnie wpłynąć na współczesną naukę - wyjaśnia dr inż. Marta Pacia.

Program L’Oréal dla Kobiet i Nauki realizowany jest przez firmę L’Oréal Polska we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Polskim Komitetem do spraw UNESCO oraz Polską Akademią Nauk. Polska edycja prowadzona jest od 2001 roku. Inicjatywa ma na celu wsparcie badań kobiet-naukowców, które mimo dużego wkładu w rozwój nauki stanowią jedynie 30% wszystkich ludzi nauki. Łącznie z tegorocznymi, stypendia przyznano już 123 wybitnym badaczkom pracującym w Polsce.